Ordre de Bataille Wehrmachtu 22 czerwca 1941

Poniższe tabele przedstawiają Ordre de Bataille armii niemieckiej – Wehrmachtu – na dzień 22 czerwca 1941 – czyli w trakcie rozpoczęcia ataku III Rzeszy na ZSRR.

Grupa Armii „Północ”

Naczelny dowódca: feldmarszałek Wilhelm von Leeb
Szef Sztabu Generalnego: gen. mjr Kurt Brennecke
Pierwszy Oficer Sztabu Generalnego: ppłk i. G. Paul Herrmann
Jurysdykcja: Kraje bałtyckie, Północny zachód ZSRR

18 Armia

Naczelny dowódca: gen. płk Georg von Küchler

Podlegała bezpośrednio 18 Armii	291 Dywizja Piechoty
26 Korpus Armijny	61 Dywizja Piechoty
26 Korpus Armijny	217 Dywizja Piechoty
38 Korpus Armijny	58 Dywizja Piechoty
1 Korpus Armijny	11 Dywizja Piechoty
	1 Dywizja Piechoty
	21 Dywizja Piechoty^[1]

4 Grupa Pancerna

Naczelny dowódca: gen. płk Erich Hoepner

41 Zmotoryzowany Korpus Armijny	1 Dywizja Pancerna	145 czołgów (43x P II, 71x P III, 20x P IV, 11x wozów dowodzenia)
	269 Dywizja Piechoty
	6 Dywizja Pancerna	258 czołgów (53x P II, 167x P 38t, 30x P IV, 15x wozów dowodzenia)
	36 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
56 Zmotoryzowany Korpus Armijny	290 Dywizja Piechoty
	8 Dywizja Pancerna	212 czołgów (49x P II, 118x P 38t, 30x P IV, 15x wozów dowodzenia)
	3 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
Rezerwa	3 Dywizja Pancerna SS Totenkopf	^[1]

16 Armia

Naczelny dowódca: gen. płk Ernst Busch

10 Korpus Armijny	30 Dywizja Piechoty
10 Korpus Armijny	126 Dywizja Piechoty
28 Korpus Armijny	122 Dywizja Piechoty
28 Korpus Armijny	123 Dywizja Piechoty
2 Korpus Armijny	121 Dywizja Piechoty
	12 Dywizja Piechoty
	32 Dywizja Piechoty
Rezerwa	253 Dywizja Piechoty^[1]

Rezerwa

23 Korpus Armijny	254 Dywizja Piechoty
	251 Dywizja Piechoty
	206 Dywizja Piechoty
50 Korpus Armijny	86 Dywizja Piechoty
50 Korpus Armijny	4 Dywizja Grenadierów Pancernych SS Polizei

Dowództwo 101 Okręgu Armii „Tył”

Naczelny dowódca: gen. por. Franz von Roques

207 Dywizja Ochrony
285 Dywizja Ochrony
281 Dywizja Ochrony^[1]

Grupa Armii „Środek”

Naczelny dowódca: feldmarszałek Fedor von Bock
Szef Sztabu Generalnego: gen. mjr Hans von Greiffenberg
Pierwszy Oficer Sztabu Generalnego: ppł i. G. Henning von Tresckow
Jurysdykcja: Białoruś, Centralne tereny ZSRR

3 Grupa Pancerna

Naczelny dowódca: gen. płk Hermann Hoth

6 Korpus Armijny	26 Dywizja Piechoty
6 Korpus Armijny	6 Dywizja Piechoty
39 Zmotoryzowany Korpus Armijny	14 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
	20 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
	20 Dywizja Pancerna	229 czołgów (44x P I, 31x P II, 121x P 38t, 31x P IV, 2x wozy dowodzenia)
	7 Dywizja Pancerna	265 czołgów (53x P II, 167x P 38t, 30x P IV, 15x wozów dowodzenia)
5 Korpus Armijny	35 Dywizja Piechoty
5 Korpus Armijny	5 Dywizja Piechoty
57 Zmotoryzowany Korpus Armijny	18 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
	19 Dywizja Pancerna	228 czołgów (42x P I, 35x P II, 110x P 38t, 30x P IV, 11x wozów dowodzenia)
	12 Dywizja Pancerna	220 czołgów (40x P I, 33x P II, 109x P 38t, 30x P IV, 8x wozów dowodzenia)

9 Armia

Naczelny dowódca: gen. płk Adolf Strauss

8 Korpus Armijny	161 Dywizja Piechoty
	28 Dywizja Piechoty
	8 Dywizja Piechoty
20 Korpus Armijny	256 Dywizja Piechoty
20 Korpus Armijny	162 Dywizja Piechoty
42 Korpus Armijny	129 Dywizja Piechoty
	102 Dywizja Piechoty
	87 Dywizja Piechoty^[1]

4 Armia

Naczelny dowódca: feldmarszałek Günther von Kluge

7 Korpus Armijny	258 Dywizja Piechoty
	23 Dywizja Piechoty
	7 Dywizja Piechoty
	268 Dywizja Piechoty
12 Korpus Armijny	17 Dywizja Piechoty
12 Korpus Armijny	78 Dywizja Piechoty
9 Korpus Armijny	263 Dywizja Piechoty
	137 Dywizja Piechoty
	292 Dywizja Piechoty
43 Korpus Armijny	252 Dywizja Piechoty
	134 Dywizja Piechoty
	131 Dywizja Piechoty^[2]

2 Grupa Pancerna

Naczelny dowódca: gen. płk Heinz Guderian

46 Zmotoryzowany Korpus Armijny	Pułk Piechoty „Großdeutschland”
	10 Dywizja Pancerna	182 czołgi (45x P II, 105x P III, 20x P IV, 12x wozów dowodzenia)
	2 Dywizja Pancerna SS Das Reich
47 Zmotoryzowany Korpus Armijny	29 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
	167 Dywizja Piechoty
	17 Dywizja Pancerna	202 czołgów (12x P I, 44x P II, 106x P III, 30x P IV, 10x wozów dowodzenia)
	18 Dywizja Pancerna	218 czołgów (6x P I, 50x P II, 114x P III, 36x P IV, 12x wozów dowodzenia)
12? Korpus Armijny	31 Dywizja Piechoty
	45 Dywizja Piechoty
	34 Dywizja Piechoty
24 Zmotoryzowany Korpus Armijny	10 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
	3 Dywizja Pancerna	215 czołgów (58x P II, 110x P III, 32x P IV, 15x wozów dowodzenia)
	4 Dywizja Pancerna	177 czołgów (44x P II, 105x P III, 20x P IV, 8x wozów dowodzenia)
	1 Dywizja Kawalerii
	267 Dywizja Piechoty
Rezerwa	255 Dywizja Piechoty

Rezerwa

53 Korpus Armijny	293 Dywizja Piechoty
35 Dowództwo Wyższe	52 Dywizja Piechoty
	197 Dywizja Piechoty
	15 Dywizja Piechoty
	112 Dywizja Piechoty
42 Korpus Armijny	110 Dywizja Piechoty
	106 Dywizja Piechoty
	900 Zmotoryzowana Brygada Szkoleniowa

Dowództwo 102 Okręgu Armii „Tył”

Dowódca: gen. piechoty Max von Schenckendorff

403 Dywizja Ochrony
221 Dywizja Ochrony
286 Dywizja Ochrony^[2]

Grupa Armii „Południe”

Naczelny dowódca: feldmarszałek Gerd von Rundstedt
Szef Sztabu Generalnego: gen. piechoty Georg von Sodenstern
Pierwszy Oficer Sztabu Generalnego: ppłk i. G. August Winter
Jurysdykcja: Ukraina, Południowe tereny ZSRR, Kaukaz

1 Grupa Pancerna

Naczelny dowódca: gen. płk Ewald von Kleist

XIV Zmotoryzowany Korpus Armijny	5 Dywizja Pancerna SS Wiking
	16 Dywizja Pancerna	146 czołgów (45x P II, 71x P III, 20x P IV, 10x wozów dowodzenia)
	9 Dywizja Pancerna	143 czołgi (8x P I, 32x P II, 71x P III, 20x P IV, 12x wozów dowodzenia)
3 Zmotoryzowany Korpus Armijny	14 Dywizja Pancerna	147 czołgów (45x P II, 71x P III, 20x P IV, 11x wozów dowodzenia)
	298 Dywizja Piechoty
	44 Dywizja Piechoty
29 Korpus Armijny	299 Dywizja Piechoty
29 Korpus Armijny	111 Dywizja Piechoty
48 Zmotoryzowany Korpus Armijny	11 Dywizja Pancerna	143 czołgi (44x P II, 71x P III, 20x P IV, 8x wozów dowodzenia)
	75 Dywizja Piechoty
	57 Dywizja Piechoty
Rezerwa	16 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
	25 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
	13 Dywizja Pancerna	147 czołgów (45x P II, 71x P III, 20x P IV, 13x wozów dowodzenia)
	1 Dywizja Pancerna SS Leibstandarte SS Adolf Hitler^[2]

6 Armia

Naczelny dowódca: feldmarszałek Walter von Reichenau

17 Korpus Armijny	56 Dywizja Piechoty
	62 Dywizja Piechoty
44 Korpus Armijny	297 Dywizja Piechoty
	9 Dywizja Piechoty
Rezerwa	55 Korpus Armijny
	168 Dywizja Piechoty^[2]

17 Armia

Naczelny dowódca: gen. piechoty Carl-Heinrich von Stülpnagel

4 Korpus Armijny	262 Dywizja Piechoty
	24 Dywizja Piechoty
	295 Dywizja Piechoty
	296 Dywizja Piechoty
	71 Dywizja Piechoty
49 Korpus Górski	1 Dywizja Górska
	68 Dywizja Piechoty
	257 Dywizja Piechoty
52 Korpus Armijny	101 Dywizja Lekka
Rezerwa	100 Dywizja Lekka
Rezerwa	97 Dywizja Lekka^[2]

11 Armia

Naczelny dowódca: gen. płk Eugen von Schobert

Armia rumuńska	72 Dywizja Piechoty
Rumuński Korpus Górski	4 Rumuńska Brygada Górska
	1 Rumuńska Brygada Górska
	2 Rumuńska Brygada Górska
	8 Rumuńska Brygada Kawalerii
	7 Rumuńska Dywizja Piechoty
11 Korpus Armijny	239 Dywizja Piechoty
	76 Dywizja Piechoty
	6 Rumuńska Dywizja Piechoty
	8 Rumuńska Dywizja Piechoty
	6 Rumuńska Brygada Kawalerii
30 Korpus Armijny	5 Rumuńska Brygada Kawalerii
	14 Rumuńska Dywizja Piechoty
	198 Dywizja Piechoty
54 Korpus Armijny	170 Dywizja Piechoty
54 Korpus Armijny	50 Dywizja Piechoty
Rezerwa	Rumuński Korpus Kawalerii
Rezerwa	22 Dywizja Piechoty^[2]

Rezerwa

34 Dowództwo Wyższe	4 Dywizja Górska
	125 Dywizja Piechoty
	113 Dywizja Piechoty
	132 Dywizja Piechoty
51 Korpus Armijny	79 Dywizja Piechoty
51 Korpus Armijny	95 Dywizja Piechoty
99 Dywizja Lekka

Dowództwo 103 Okręgu Armii „Tył”

Naczelny dowódca: gen. por. Karl von Roques

213 Dywizja Ochrony
444 Dywizja Ochrony
454 Dywizja Ochrony

Pozostałe rezerwy

2 Wyższe Dowództwo Armii
40 Zmotoryzowany Korpus Armijny
60 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty
46 Dywizja Piechoty
93 Dywizja Piechoty
96 Dywizja Piechoty
98 Dywizja Piechoty
260 Dywizja Piechoty
94 Dywizja Piechoty
183 Dywizja Piechoty
73 Dywizja Piechoty
294 Dywizja Piechoty
2 Dywizja Pancerna
5 Dywizja Pancerna

Luftwaffe

1 Flota Powietrzna Luftwaffe

Naczelny dowódca: gen. płk Alfred Keller
Szef Sztabu Generalnego: gen. mjr Heinz-Hellmuth von Wühlisch
Jurysdykcja: Wraz z Grupą Armii „Północ”
Liczba maszyn: 592 samoloty, z tego 453 samoloty operacyjne

	Fernaufklärerstaffel 2	22 samoloty (22x Dornier Do 215)
	Wettererkundungsstaffel 1	7 samolotów (2x Heinkel He 111 H, 2x Junkers Ju 88 A, 2x Dornier Do 17 Z, 1x Junkers Ju 52)
	106 Grupa Bojowa
Dowództwo Lotnictwa „Bałtyk”	Aufklärungsfliegergruppe 125	27 samolotów (9x Heinkel He 60, 9x Heinkel He 114, 9x Arado Ar 95)
	Küstenfliegergruppe 806	30 samolotów (30x Junkers Ju 88 A)
	9 Eskadra Morska
1 Korpus Powietrzny	Fernaufklärungsgruppe 122	12 samolotów (9x Junkers Ju 88 A, 3x Messerschmitt Bf 110)
	Kampfgeschwader 1	60 samolotów (59x Junkers Ju 88 A, 1x Heinkel He 111 H)
	Kampfgeschwader 76	90 samolotów (90x Junkers Ju 88 A)
	Kampfgeschwader 77	91 samolotów (91x Junkers Ju 88 A)
	Jagdgeschwader 54, Jagdgeschwader 53	159 samolotów (159x Messerschmitt Bf 109 F)

2 Flota Powietrzna Luftwaffe

Naczelny dowódca: feldmarszałek Albert Kesselring
Szef Sztabu Generalnego: płk i.G. Hans Seidemann
Jurysdykcja: Wraz z Grupą Armii „Środek”
Liczba maszyn: 1367 samolotów, z tego 994 samoloty operacyjne

Podlegały bezpośrednio 2 Flocie Powietrznej Luftwaffe	Fernaufklärungsgruppe 122	15 samolotów (8x Junkers Ju 88 A, 3x Messerschmitt Bf 110, 2x Messerschmitt Bf 109)
	Wettererkundungsstaffel 26	12 samolotów (5x Messerschmitt Bf 110, 3x Heinkel He 111 H, 4x Dornier Do 17 Z)
	Jagdgeschwader 53	79 samolotów (79x Messerschmitt Bf 109 F)
8 Korpus Powietrzny	Fernaufklärungsgruppe 11	12 samolotów (12x Dornier Do 17 P)
	Kampfgeschwader 2	87 samolotów (87x Dornier Do 17 Z)
	Sturzkampfgeschwader 1	87 samolotów (81x Junkers Ju 87 B, 6x Messerschmitt Bf 110)
	Sturzkampfgeschwader 2, Lehrgeschwader 2	143 samoloty (38x Junkers Ju 87 B, 39x Junkers Ju 87 R, 6x Messerschmitt Bf 110, 38x Messerschmitt Bf 109 E, 22x Henschel Hs 123)
	Zerstörergeschwader 26	76 samolotów (76x Messerschmitt Bf 110 C/E)
	Jagdgeschwader 27, Jagdgeschwader 52	123 samoloty (84x Messerschmitt Bf 109 E, 39x Messerschmitt Bf 109 F)
2 Korpus Powietrzny	Fernaufklärungsgruppe 122	10 samolotów (7x Junkers Ju 88 A, 3x Messerschmitt Bf 110)
	102 Grupa Bojowa
	Schnellkampfgeschwader 210	92 samoloty (92x Messerschmitt Bf 110)
	Kampfgeschwader 3	127 samolotów (81x Junkers Ju 88 A, 46x Dornier Do 17 Z)
	Kampfgeschwader 53	86 samolotów (84x Heinkel He 111 H, 2x Heinkel He 111 P)
	Sturzkampfgeschwader 77	123 samoloty (115x Junkers Ju 87 B, 8x Messerschmitt Bf 110)
	Jagdgeschwader 51	120 samolotów (120x Messerschmitt Bf 109 F)
1 Korpus Przeciwlotniczy	101 Pułk Przeciwlotniczy (12 Pułk Przeciwlotniczy, 22 Pułk Przeciwlotniczy oraz 77 Lekki Oddział Przeciwlotniczy)
	104 Pułk Przeciwlotniczy (11 Pułk Przeciwlotniczy oraz 91 Lekki Oddział Przeciwlotniczy)

4 Flota Powietrzna Luftwaffe

Naczelny dowódca: gen. płk Alexander Löhr
Szef Sztabu Generalnego: gen. mjr Günther Korten
Jurysdykcja: Wraz z Grupą Armii „Południe”
Liczba maszyn: 887 samolotów, z tego 694 samoloty operacyjne

Podlegały bezpośrednio 4 Flocie Powietrznej Luftwaffe	Fernaufklärungsgruppe 122	11 samolotów (8x Junkers Ju 88, 3x Messerschmitt Bf 110)
	Wettererkundungsstaffel 76	14 samolotów (6x Heinkel He 111 H, 5x Junkers Ju 88 A, 3x Messerschmitt Bf 110)
	104 Grupa Bojowa
5 Korpus Powietrzny	Fernaufklärungsgruppe 121	9 samolotów (9x Junkers Ju 88 A)
	Kampfgeschwader 55	92 samoloty (92x Junkers Ju 88 A)
	Kampfgeschwader 54	71 samolotów (71x Junkers Ju 88 A)
	Kampfgeschwader 51	84 samoloty (82x Heinkel He 111 H, 2x Messerschmitt Bf 110)
	Jagdgeschwader 3	109 samolotów (109x Messerschmitt Bf 109 F)
6 Korpus Powietrzny	Fernaufklärungsgruppe 121	13 samolotów (10x Junkers Ju 88 A, 3x Messerschmitt Bf 110)
	Kampfgeschwader 27, Kampfgeschwader 4	111 samolotów (111x Heinkel He 111 H)
	Jagdgeschwader 77, Lehrgeschwader 2	111 samolotów (111x Messerschmitt Bf 109 E)
Niemiecka Misja Luftwaffe w Rumunii	Jagdgeschwader 52	47 samolotów (47x Messerschmitt Bf 109 F)
2 Korpus Przeciwlotniczy	6 Pułk Przeciwlotniczy, 7 Pułk Przeciwlotniczy, 26 Pułk Przeciwlotniczy, 24 Pułk Przeciwlotniczy oraz 93 Lekki Oddział Przeciwlotniczy
	1 Dywizja Pancerno-Spadochronowa Hermann Göring, 43 Pułk Przeciwlotniczy, oraz 74, 83 i 84 Lekkie Oddziały Przeciwlotnicze

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Fiszer i Gruszczyński 2009 ↓, s. 45.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fiszer i Gruszczyński 2009 ↓, s. 46.

Bibliografia

PaulP. Carell PaulP., Operacja Barbarossa, KazimierzK. Szarski (tłum.), Warszawa: Bellona, 2000, ISBN 83-11-09199-4, OCLC 750049180 .
Michał Fiszer, Jerzy Gruszczyński: Operacja Barbarossa 1941. Hitlera uderza na ZSRR. Poznań: 2009. ISBN 978-83-261-0286-8.
M. Siemionowicz Sołonin, 22 czerwca 1941, czyli jak zaczęła się wielka wojna ojczyźniana, Wyd. Rebis, ISBN 978-83-7510-130-0.
H. Boog, J. Förster, J. Hoffmann, E. Klink, R.-D. Müller, G. R. Ueberschär; Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg, Band 4, Der Angriff auf die Sowjetunion, Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart 1983, ISBN 3-421-06098-3.

Linki zewnętrzne

[CITEREFFiszerGruszczyński200945-1] Fiszer i Gruszczyński 2009 ↓, s. 45.

[CITEREFFiszerGruszczyński200946-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fiszer i Gruszczyński 2009 ↓, s. 46.

[1]

[2]